FUARCILIK TÜRKİYE
FUARLAR VE FUARCILIK; TANIMI, GELİŞİMİ, TARİHİ
FUARLARIN VE FUARCILIĞIN TANIMINI;
Fuar ve fuarcılığın tanımını; Tüm emtiaların, yani ticari mal ve hizmetlerin, kararlaştırılan belirli tarihlerde, periyodik aralıklarla, belirlenen özel yerlerde sergilenmesi suretiyle, satıcı ve müşterilerin bir araya gelerek devamlı ve düzenli olarak gerçekleşen pazarlama faaliyetini fuar, tüm bu fuar süreçleri tertipleyen, kişi ve kurumların faaliyetlerini de (fuar mekânlarının hazırlanması, isteyen firmaların katılmalarının sağlanması, ziyaretçilerin fuarlardan haberdar olmaları ve benzeri ve saire) fuarcılık olarak tanımlayabiliriz.
FUARLARIN GELİŞİM TARİHİ:
Fuarların gelişim tarihini şu üç gurupta sıralayabiliriz:
Pazar yerleri, Festivaller ve Panayırlar
1850’ den sonraki dönem
Şimdiki, Günümüz dönemi
FUARLARIN GELİŞİM TARİHİ:
Fuarların gelişim tarihini şu üç gurupta sıralayabiliriz:
Pazar yerleri, Festivaller ve Panayırlar
1850’ den sonraki dönem
Şimdiki, Günümüz dönemi
PAZAR YERLERİ, FESTİVALLER VE PANAYIRLAR;
Mal takası için yapılan fuar kurma yöntemi hayli eskidir, M.Ö. 2000 yıllarına kadar uzanır, ticaret kervanlarının Suriye’ den, Mısır’a kadar olan bölgede, önemli dini festivallere katıldıkları bilinmektedir. Yazının bulunmasından sonra ise ticaret hareketleri, belgeler üzerinde görülebilmektedir. Festivaller ve panayırlar yüzyıllar boyunca tarım ekonomisinin merkez üstü oldular. Dünyanın birbirinden farklı uzak yerlerindeki egzotik nadir hayvanlardan, o zaman için ilginç yeni icat aletlere kadar her şey panayırlarla dolaşırdı. Pazar yerleri, festivaller/panayırlar üreticilerin ve emtia sahiplerinin, tüketiciye yönelik mallarını sergiledikleri ve mallarını direk satış amaçlı teşhir ettiği fuarlar dönemidir. Tarihte bilinen ilk yerleşik yazılı fuar, Fransa’ da Kral Dagobert tarafından, Paris yakınlarındaki St. Denis yörekentinde M.S. 629 yılında kurulan “Foire de Saint Denis” dir.
1850 DEN ‘‘Sanayi Devrimi’ nin Yayılması İle Başlayan’’ , SONRAKİ DÖNEM;
1850’lere kadar İngiltere’nin tekelinde olan Sanayi Devrimi, 1850 yılından sonra tüm Avrupa’ ya ve Amerika’ ya yayıldı. Sanayi devrimi ile birlikte 18. ve 19. yüzyılda, fuarlar, hazırdaki stok malların satıldığı pazarlardan, sadece numunelik malların sergilendiği ortamlara dönüşmüştür. Bu dönemde satıcılar, aynı ürünlerden fazla miktarlarda getirip, onları fuar süresince satmak amacı değil de, birbirinden farklı çeşitli ürünlerin birer örneğini sergileyerek, sonradan yapılacak olan alışverişin ilk adımının atılması ve mümkün olduğu kadar uzun süre satış siparişlerinin devam etmesi amacı oluşmuştur. Bu süreçle birlikte mahdut sayıda üretilen el yapımı ürünlerden teknoloji ile seri olarak üretilen, regüle ürünlere geçilmiştir. Fuarcılığın başlangıç temeli Fransa olarak kabul edilmekle birlikte, modern manada fuarcılığın başlangıcı 1851’de İngiltere’nin başkenti Londra’da Hype Park’ta gerçekleştirilen ve birçok ülkenin alakasını çeken Crystal Palace adı ile tanınan sergiyle olmuştur.
ŞİMDİKİ; GÜNÜMÜZ DÖNEMİ, FUARCILIK:
Ticaret mallarının yanı sıra hizmetlerinde kendini gösterdiği ve uzmanlaşmanın sezinlendiği fuarlar dönemidir. Günümüzde fuarcılık profesyonel bir iş kolu ve bir devlet politikası haline gelmiştir.
Günümüz Dönemi; Dünyada ve Avrupa’ da, Fuarlar ve Fuarcılık:
GÜNÜMÜZ DÖNEMİ, DÜNYADA FUARCILIK:
Dünyada yaklaşık 120 ülkede uluslararası seviyede, her yıl ortalama 250 farklı sektörde, 9bin civarı fuar düzenlenmektedir. Bu fuarlar uluslararası veri tabanına kayıtlı olan fuarlardır.
Fuarcılığın bütün dünyada kendi başına bağımsız bir sektör hâline gelerek başlı başına bacasız endüstriyi bünyesinde barındırdığını reklamlar bizlere göstermektedir.
GÜNÜMÜZ DÖNEMİ, AVRUPA’ DA FUARCILIK:
Dünya da gerçekleştirilen fuarların önemli ve büyük bir kısmı Avrupa’da gerçekleştirilmektedir, en modern ve büyük fuar alanları da buradadır. Verilen hizmet kalitesi ve çeşidi açısından da Avrupa fuarları dünya liderliğini elinde bulundurmaktadır. Dünya liderliğini elinde bulunduran Avrupa’ nın içerisinde Almanya’ nın büyük bir baskınlığı vardır.
Almanya dünya fuarcılığında üst sıralarında yer alan bir ülkedir ve bu konudaki liderliği, düzenlemekte olduğu fuarların sayısından, niteliğinden ve kalitesinden kaynaklanmaktadır. İlk dört sırayı alan Almanya’ nın ardından Fransa İtalya ve İngiltere gelmektedir ve böylece ilk dört sırayı almakla beraber Avrupa fuarcılığının da bel kemiği oluşturarak dünya fuarcılığında etkin bir konuma sahiptirler.
GÜNÜMÜZDE HANGİ SEKTÖRLERİN FUARLARI MEVCUTTUR?
Günümüz fuar katılımlarında şu sektörlerin adları ön sıralarda yer almaktadır: Ambalaj ve Paketleme Fuarı, Ayakkabı ve Ayakkabı Endüstrisi Fuarı, Bilgi Teknolojileri Fuarı, Eğitim Fuarı, Elektronik Fuarı, El Sanatları Fuarı, Finans ve Sigorta Fuarı, Gıda ve İçecek Fuarı, İnşaat ve Yapı Malzemeleri Fuarı, Makine Fuarı, Mobilya Fuarı, Mücevherat Fuarı, Otomobil ve yedek parça Fuarı, Plastik Fuarı, Sağlık Fuarı, Tarım ve Bahçecilik Fuarı, Taşıma ve depolama Fuarı, Tekstil ve Hazır Giyim Fuarı, Turizm Fuarı, Tüketici Ürünleri Fuarı,
Türkiye’ de Fuarların ve Fuarcılığın, Geçmişten Günümüze Tarihi Gelişmesi
Türklerin ticaret hayatında önemli yer alan bölgesel pazarların’ ki bunlar panayır adıyla da anılmaktadır, tarihi çok eskilere dayanmaktadır.
Yunanca’ da Penegyris (meali: bütün halkın toplanması) kelimesinden türeyen ve sözlük manası Panayır kelimesi olan ve “belirli zamanda, belli bir yerde kurulan pazar’’ anlamına gelmektedir.
Tarihte ilk yerleşik yaşama geçilen ve uzun süredir Türk yurdu olan Anadolu’da ise Truva, Kalkamış, Çatalhöyük’ te panayır yerlerinin olduğu görülmektedir. Kayseri’ de ise Asurlulardan kalma tabletlerde; önemli ticaret yerleri olarak, antrepo ve fuar yeri izlerine rastlanmaktadır.
Ülkeler ve ülke işletmeleri açısından fuarların bir tanıtım aracı amacı olarak kullanılması Türkiye’de 1923 yılına kadar herhangi bir plan ve program olmadan kurulan panayırlarla gerçekleştirilmiştir.
Bu yıllarda kurulan, adı geçen panayırların yeterince kullanışlı, fonksiyonel olduğunu düşünmek pek mümkün değildi. Fuarlar mevzusundaki bu düzensiz kurulum ve uygulamalar, İzmir İktisat Kongresi’ne yani 1923 yılına kadar sürmüştür. 17 Şubat 1923 de düzenlenen İzmir İktisat Kongresi organizasyonu hakkında Gazi Mustafa Kemal Atatürk “İktisat sergisi çok güzel olmuş her sene tekrarlayın bunu. Bölgemizde böyle sergiler, iktisadın gelişmesine yol açar” şeklinde görüşünü belirtmiş ve bu konuya önem verdiğine işaret etmiştir.
Bir sonrasında açılan 9 Eylül sergisine Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yine bir telgraf çekerek düşüncelerini şu şekilde aktarmıştır: “İzmir 9 Eylül Sergisi’nin açılışı dolayısıyla hakkımda ifade edilen hissiyata teşekkür ederim. Memleketimiz iktisadiyatının terakki ve inkişafına hizmeti bulunan serginin kurulmasına yardım eden ve kuranlara takdir ve tebrik ile muvaffakiyetimi temenni ederim.” demiştir.
İzmir’de gelişen bu etkinliklerin müteakibinde, Türkiye’nin diğer farklı illerinde de fuarlar açılmaya başlamıştır. Kurulan bu fuarlarda ticari amaçlar ve eğlenceler beraber düşünülmüş, ihtisasla ilgili fonksiyonel özellikler dikkate alınmamıştır.
20 Ağustos 1936 tarihinde ilk kez açılan İzmir Enternasyonal Fuarı ile bu fuar uluslararası bir kimliğe kavuşmuş yabancı ve yerli yatırımcılar fuara iştirak etmişlerdir.
İzmir Enternasyonal Fuarı 1946 yılında kısaltılmış adı UFI olan Uluslararası Fuarlar Birliği’ne üye olmuş ve böylece Türkiye’de fuarcılık sektörü de başlamıştır
Türkiye’ de fuarcılık konusunda 1960’lı yıllardan itibaren oldukça ciddi adımlar atılmaya başlanmış ve hem düzenlenen hem de katılımcı fuar sayılarında hissedilir bir artış olmuştur.
1964 senesinden 1973 senesine kadar geçen dokuz yıllık zaman zarfında; Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Samsun ve Trabzon’ da ulusal fuarlar düzenlenmiştir.
80’li yıllara gelindiği zaman ise fuarcılık konusunda tabiri caiz ise çağ atlanmış ve fuarlar sektörlerin ihracat ve ithalat ilişkilerinin vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiştir.
90’lı yıllarda ise ülkemizde fuarcılık sektörü özellikle gelişme yolunda oldukça önemli aşamalar kaydederek organize edilen fuarların ve kurulan organizatör firmalarının sayılarında hatırı sayılır bir artış olmuştur.
Günümüzde organize edilen fuarlar, bütün dünya genelinde olduğu gibi, ihtisas fuarları şekline bürünmüş ve fuarcılık alanıyla ilgili pek çok yönlü geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. İhtisas fuarları direk olarak, doğrudan doğruya sektörle alakalı alıcıları ve satıcıları bir araya getirmektedir. Bu sebepten dolayı bütün dünya ihtisas fuarlarına yönelmiştir.
Türkiye’ de fuarcılık sektöründe son 20 yıl içerisinde oldukça hızlı gelişimler ve değişimler olmuştur.
Fuarcılık sektörünün birçok sorunları bulunmasına karşılık, gelişiminin ve ilerleyişinin devam edeceği ve fuarcılığın daha da başarılı organizasyonlar yapacağı konusunda pozitif görüşler geçerliliğini korumaktadır.